Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę
Prawo do wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi przysługuje każdemu pracodawcy, należy jednak liczyć się z nim, że nie zawsze można z niego skorzystać na tych samych zasadach. Co więcej, wypowiedzenie nie zawsze wiąże się z takimi samymi konsekwencjami.
Ramy czasowe.
Przekazanie pracownikowi informacji na temat wypowiedzenia umowy o pracę wcale nie jest tożsame z ustaniem okresu zatrudnienia. Przepisy polskiego prawa chronią osoby, które stają przed koniecznością poszukiwania nowego źródła zarobkowania, kodeks karny różnicuje przy tym czas ustania obowiązku pracy w zależności od tego, jak długo i w jakiej formie zatrudniony był pracownik.
Gdy mamy do czynienia z umową o pracę na czas nieokreślony wypowiedzenie obejmuje
a) 2 tygodnie, gdy pracownik był zatrudniony do sześciu miesięcy,
b) miesiąc, jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
c) 3 miesiące, jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej trzy lata.
W przypadku umowy na okres próbny:
a) trzy dni robocze, jeśli okres zatrudnienia nie przekraczał 2 tygodni,
b) tydzień, jeśli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
c) 2 tygodnie, jeśli okres próbny wynosi 3 miesiące.
W przypadku umowy o pracę na czas określony
a) Jeśli umowa jest zawarta na okres dłuższy niż 5 miesięcy obie strony mogą porozumieć się co do dwutygodniowego okresu wypowiedzenia.
W przypadku umowy na zastępstwo mamy do czynienia z okresem wypowiedzenia wynoszącym trzy dni robocze.
Obowiązki pracodawcy
Najważniejszym obowiązkiem spoczywającym na barkach pracodawcy jest przekazanie wypowiedzenia w formie pisemnej oraz zadbanie o to, aby dokument spełniał wymogi formalne przewidziane przez przepisy Kodeksu Pracy. Okazuje się jednak, że na tym nie kończą się obowiązki, z których musi się wywiązać:
a) Wydanie świadectwa pracy
Pracodawca ma obowiązek wydania świadectwa pracy osobie, której wypowiedział umowę o pracę. Musi przy tym przestrzegać terminów, które zostały wprowadzone do właściwych przepisów prawa. Nie wolno mu również uzależniać wydania świadectwa pracy od tego, czy nastąpiło już rozliczenie się z nim
b) ekwiwalent za urlop wypoczynkowy
Wypowiedzenie umowy o pracę może nastąpić w momencie, w którym pracownik nie zdążył jeszcze wykorzystać w całości lub w części przysługującego mu urlopu wypoczynkowego. W takim przypadku osoba do tej pory zatrudniona ma prawo oczekiwać określonego ekwiwalentu finansowego. Obie strony mogą z niego zrezygnować, może to nastąpić jednak wyłącznie za porozumieniem stron i tylko wtedy, gdy dopuszcza to prawo
Kiedy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę?
Pytanie o to, kiedy pracodawca nie może wręczyć wypowiedzenia należy do tych, które już od dawna są przedmiotem szczególnie gorącej dyskusji. Mamy do czynienia z zagadnieniem, wokół którego zgromadziło się szczególnie wiele niedomówień, warto więc podkreślić, że przypadków takich nie jest wcale aż tak wiele, jak wydaje się to osobie zatrudnionej. Wypowiedzenie umowy o pracę nie jest więc możliwe:
a) jeśli pracownikowi pozostają nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, pod warunkiem jednak, że okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskania prawa do emerytury wraz z osiągnięciem tego wieku,
b) jeśli pracownik przebywa na urlopie albo jest nieobecny z innych powodów, jego absencja jest jednak uzasadniona.
Szczególne okoliczności wypowiedzenia umowy o pracę
Wbrew przekonaniu wielu osób, nie ma jednej tylko zasady odnoszącej się do wypowiadanie umowy o pracę. Szereg przepisów kodeksu pracy chroni pracowników, w pewnych okolicznościach nie znajdują one jednak zastosowania. Dzieje się tak wówczas, gdy wypowiedzenie jest następstwem ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. W takim przypadku pracodawca nie tylko nie musi konsultować wypowiedzenia z organizacją związkową, która reprezentuje pracownika, ale również może wypowiedzieć umowę osobie, której pozostają mniej lub cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego oraz takiej, która przebywa na urlopie lub też jest nieobecna z innych, uzasadnionych przyczyn. Co ciekawe, w takich okolicznościach zarówno umowa o pracę na czas określony, jak i taka, która została zawarta wyłącznie na czas wykonania określonej pracy.
Prawo do zasiłku
Osoby, którym umowę o pracę wypowiedział pracodawca mogą korzystać ze swego rodzaju przywileju wówczas, gdy w grę wchodzą przysługujące im zasiłki dla bezrobotnych. Ich otrzymanie jest możliwe już po upływie siedmiu dni od momentu zarejestrowania się w stosownym urzędzie pracy.
